Rozmowa z Aleksandrą Burkowską-But, współwłaścicielką i współzałożycielką firmy Bacto-Tech Sp. z o.o., która jest jednym z liderów badań i produkcji zaawansowanych technologii mikrobiologicznych dla rolnictwa i przemysłu chemicznego.
Jak doszło do powstania Państwa przedsiębiorstwa i jak kształtowała się dynamika jego rozwoju?
Nasza firma powstała 10 lat jako temu spółka typu spin-off z inicjatywy pracowników Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Uznaliśmy wówczas, że czas nadać realny kształt naszej wiedzy i wieloletniemu doświadczeniu z zakresu mikrobiologii środowiskowej. Od 2 lat jesteśmy już w pełni samodzielną firmą. W naszym zespole staramy się łączyć doświadczenie, z pomysłowością, zapałem i kreatywnością młodych mikrobiologów oraz biotechnologów.
Zaczynaliśmy od usługowego wykonywania badań na zlecenie, później pojawiła się koncepcja opracowania i produkcji własnych biopreparatów. Przez cały czas inwestowaliśmy zarówno w rozwój produktów, jak zwiększanie naszych mocy. Obecnie jesteśmy producentem 28 nawozów mikrobiologicznych znajdujących się w Wykazie IUNG-PIB. Wytwarzamy także inne produkty na bazie tej technologii przeznaczone do stosowania w domu, w ogródkach, na trawnikach czy w branży HORECA.
W dobie rewolucji ekologicznej, coraz większą wagę przykłada się do nowych rozwiązań technologicznych w rolnictwie, zapewniających rozwój ekosystemów i jednocześnie zapobiegających degradacji środowiska. Jak Bacto-Tech radzi sobie ze współczesnymi wyzwaniami i na co stawia w swojej działalności?
Bacto-Tech działa przede wszystkim w dziedzinie tzw. „zielonej biotechnologii” wykorzystywanej w rolnictwie i ochronie środowiska. W tym zakresie prowadzimy zarówno badania i wdrożenia, jak i produkcję. Ostatnie 2-3 lata były przełomowe. Ze względu na wprowadzanie w życie założeń Europejskiego Zielonego Ładu, ale też z uwagi na drastyczny wzrost cen nawozów mineralnych (głównie azotowych) po inwazji Rosji na Ukrainę, znacząco wzrosło zainteresowanie zastosowaniem biopreparatów mikrobiologicznych w uprawie roślin, ale jednocześnie spowodowało pojawienie się licznej konkurencji. Kilka lat temu niewiele osób rozumiało ideę zastosowania mikroorganizmów wspomagających wzrost roślin, a jeszcze mniej firm było zainteresowanych wprowadzaniem ich na rynek. Dziś w wykazie nawozowych produktów mikrobiologicznych znajduje się prawie 300 takich produktów.
Bacto-Tech stawia na badania dotyczące opracowywania nowych wyrobów, a także optymalizacji wytwarzania mikroorganizmów stanowiących ich główny składnik aktywny. Opracowujemy metody najlepszej stabilizacji naszych biopreparatów, co zapewnia ich trwałość i jednakową jakość w całym okresie przydatności do użycia.
Jaką rolę w poprawie jakości środowiska, gleby oraz plonów rolnych odgrywają mikroorganizmy? Jak duży udział obecnie w rolnictwie stanowią technologie oparte na mikrobiologii i gdzie możemy zobaczyć ich zastosowanie?
W wielu dziedzinach życia XX wiek był erą ekspansji rozwiązań bazujących na chemii. Również w rolnictwie dominowały nawozy mineralne i chemiczne środki ochrony roślin. Obecnie, coraz więcej uwagi poświęca się rozwiązaniom bardziej naturalnym. Biologia, w tym mikrobiologia, coraz częściej wspomaga, a nawet zastępuje konwencjonalne, chemiczne rozwiązania. Biopreparaty mikrobiologiczne mogą być skutecznym narzędziem w optymalizacji produkcji rolniczej poprzez poprawę struktury gleby, zwiększenie dostępności składników odżywczych oraz stymulację wzrostu roślin. Mikrobiologia oferuje też wiele rozwiązań w zakresie biokontroli chorób i szkodników upraw – niektóre mikroorganizmy mogą pełnić rolę biofungicydów i bioinsektycydów. W ten sposób ich zastosowanie może przyczynić się do zwiększenia wydajności upraw, zmniejszenia użycia chemikaliów i promowania zrównoważonej praktyki rolniczej. Mikroorganizmy są także ważnym elementem wspomagającym w hodowli – suplementacja bakterii probiotycznych wspiera zdrowie zwierząt, a bakteryjne inokulanty poprawiają jakość kiszonek.
Bacto-Tech został nominowany do nagrody Najwyższa Jakość Quality International 2025. Czym dla Państwa jest jakość w odniesieniu do prowadzonej działalności? Jakie elementy mają istotny wpływ na podwyższanie standardów jakości produktów?
Uważamy, że jakość, a także doświadczenie i własne zaplecze badawcze, to czynniki, które mogą nam zapewnić przewagę nad konkurencją. Wiemy, że tylko dobrej jakości produkty mikrobiologiczne będą skuteczne w warunkach polowych i tylko w ten sposób zdobędziemy zaufanie rolników – naszych głównych klientów. Dlatego nie tylko wdrażamy wewnętrzne systemy zarządzania, ale weryfikujemy też jakość naszych produktów w akredytowanych laboratoriach zewnętrznych, a ich skuteczność sprawdzamy we współpracy z renomowanymi ośrodkami badawczymi. Większość naszych technologii posiada krajowe i zagraniczne certyfikaty kwalifikujące do stosowania w rolnictwie ekologicznym, a bioudrażniacze posiadają atest higieniczny Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny.
Dbałość o jakość, to także nieustanne podwyższanie kwalifikacji naszych pracowników poprzez udział w szkoleniach i konferencjach naukowych.
Bacto-Tech prowadzi nieustanne prace badawcze nad nowymi projektami i wdraża innowacyjne biopreparaty. Z których rozwiązań i osiągnięć jesteście Państwo najbardziej dumni?
Przez 10 lat istnienia naszej spółki uczestniczyliśmy jako lider, konsorcjant lub podwykonawca, w 6 projektach badawczo rozwojowych. Obecnie, już samodzielnie, realizujemy kolejny. Prawie 70 proc. pracowników jest zaangażowanych w działania B+R, zarówno w projekcie dofinansowanym zewnętrznie, jak i we własnych pracach rozwojowych.
Dumni jesteśmy z tego, że właściwie każdy projekt zaowocował wprowadzeniem na rynek nowych produktów lub rozwiązań technologicznych, umożliwił znalezienie nowych zastosowań dla mikroorganizmów, nie tylko w rolnictwie, ale też np. w chemii gospodarczej. Dzięki temu w roku 2023 zostaliśmy uhonorowani nagrodą Polonica Progressio jako Lider innowacji.
Najważniejszy był chyba nasz pierwszy w pełni samodzielny projekt dofinansowany z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego, który realizowaliśmy w latach 2019-2021. Dotyczył on pozyskania nowych szczepów bakterii o dużym potencjale aplikacyjnym w obszarze rolnictwa, które przeznaczone były do biologizacji środowiska glebowego. Efektem tego projektu są nasze główne produkty dla rolnictwa przyspieszające rozkład resztek pożniwnych i wspomagające odżywianie roślin fosforem, które znalazły stałe miejsce w praktykach rolniczych.
Rozmawiała Joanna Chrustek