Współczynnik Giniego w ekonometrii nazwany jest Wskaźnikiem Nierówności Społecznej. Czym jest i do czego służy Współczynnik Giniego?
Współczynnik Giniego nazywany jest wskaźnikiem nierówności społecznej i stosowany jest do liczbowego wyrażania nierównomiernego rozkładu dóbr, zwłaszcza dochodu (na przykład gospodarstw domowych). Został on opracowany przez włoskiego statystykę i socjologa Corrado Giniego i opublikowany w jego artykule Variability and Mutability z 1912 r. - przypomniał serwis Businessinsider.com.pl
Wskaźnik Giniego pokazuje nierówności w dochodach danego społeczeństwa – należy interpretować go w ten sposób, że im jest wyższy, tym nierówności w dochodach w danym kraju są większe.
Skala współczynnika Giniego wyrażona jest w procentach i zawarta w przedziale od 0 do 100. W sytuacji, kiedy wartość wskaźnika wynosi 0 proc., oznacza to, że wszyscy ludzie uzyskują takie same dochody. Natomiast w przypadku gdy wartość współczynnika Giniego osiąga maksymalny poziom 100 proc., oznacza to, że jedno gospodarstwo domowe koncentruje cały dochód w danym kraju - czytamy w informacji.
Badaniem nierówności dochodowych w Europie zajmuje się m.in. Eurostat, który co roku oblicza przytoczony wskaźnik. Na przestrzeni lat kształtował się on w Polsce następująco: - 2015 r. – 30,6
- 2016 r. – 29,8
- 2017 r. – 29,2
- 2018 r. – 27,8
- 2019 r. – 28,5
Współczynnik Giniego na świecie w 2018
W roku 2018 identyczny jak Polska wynik uzyskała również Dania. Wskaźnik Giniego jest wyższy niż w Polsce w takich państwach Unii Europejskiej jak: Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Estonia, Francja, Grecja, Hiszpania, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Rumunia oraz Węgry.
Na rok 2018 wskaźnik Giniego nie został obliczony dla Wielkiej Brytanii, jednak w ostatnich 3 latach był on wyższy niż Polsce. Ponadto, średnia unijna, która wynosiła 30,6, jest również wyższa niż w naszym kraju. Należy pamiętać jednak, iż wskaźnik Giniego nie jest jedynym miernikiem nierówności w państwie – wyjaśnia serwis.
Zmiana współczynnika Giniego w 2019
Polska w 2019 roku osiągnęła 28,5 przy wartości UE na poziomie 30,7. Na liście znalazły się państwa z wyższym /12 państw / oraz niższym / 10 państw / współczynnikiem od Polski – wskazuje tabela poniżej.
Wyszczególnienie Współczynnik Giniego
Wyszczególnienie |
Współczynnik Giniego |
||||||||||
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
||
PL |
Polska |
31,1 |
31,1 |
30,9 |
30,7 |
30,8 |
30,6 |
29,8 |
29,2 |
27,8 |
28,5 |
UE-28 |
Unia Europejska 28 |
30,5 |
30,8 |
30,5 |
30,5 |
31,0 |
31,0 |
30,8 |
30,6 |
30,8 |
30,7 |
AT |
Austria |
28,3 |
27,4 |
27,6 |
27,0 |
27,6 |
27,2 |
27,2 |
27,9 |
26,8 |
27,5 |
BE |
Belgia |
26,6 |
26,3 |
26,5 |
25,9 |
25,9 |
26,2 |
26,3 |
26,1 |
25,7 |
25,1 |
BG |
Bułgaria |
33,2 |
35,0 |
33,6 |
35,4 |
35,4 |
37,0 |
37,7 |
40,2 |
39,6 |
40,8 |
CY |
Cypr |
30,1 |
29,2 |
31,0 |
32,4 |
34,8 |
33,6 |
32,1 |
30,8 |
29,1 |
31,1 |
CZ |
Czechy |
24,9 |
25,2 |
24,9 |
24,6 |
25,1 |
25,0 |
25,1 |
24,5 |
24,0 |
24,0 |
DE |
Niemcy |
29,3 |
29,0 |
28,3 |
29,7 |
30,7 |
30,1 |
29,5 |
29,1 |
31,1 |
29,7 |
DK |
Dania |
26,9 |
26,6 |
26,5 |
26,8 |
27,7 |
27,4 |
27,7 |
27,6 |
27,8 |
27,5 |
EE |
Estonia |
31,3 |
31,9 |
32,5 |
32,9 |
35,6 |
34,8 |
32,7 |
31,6 |
30,6 |
30,5 |
EL |
Grecja |
32,9 |
33,5 |
34,3 |
34,4 |
34,5 |
34,2 |
34,3 |
33,4 |
32,3 |
31,0 |
ES |
Hiszpania |
33,5 |
34,0 |
34,2 |
33,7 |
34,7 |
34,6 |
34,5 |
34,1 |
33,2 |
33,0 |
FI |
Finlandia |
25,4 |
25,8 |
25,9 |
25,4 |
25,6 |
25,2 |
25,4 |
25,3 |
25,9 |
26,2 |
FR |
Francja |
29,8 |
30,8 |
30,5 |
30,1 |
29,2 |
29,2 |
29,3 |
28,8 |
28,5 |
. |
HR |
Chorwacja |
31,6 |
31,2 |
30,9 |
30,9 |
30,2 |
30,4 |
29,8 |
29,9 |
29,7 |
29,2 |
HU |
Węgry |
24,1 |
26,9 |
27,2 |
28,3 |
28,6 |
28,2 |
28,2 |
28,1 |
28,7 |
28,0 |
IE |
Irlandia |
30,7 |
29,8 |
30,4 |
30,7 |
31,1 |
29,7 |
29,6 |
30,6 |
28,9 |
. |
IT |
Włochy |
31,7 |
32,5 |
32,4 |
32,8 |
32,4 |
32,4 |
33,1 |
32,7 |
33,4 |
. |
LT |
Litwa |
37,0 |
33,0 |
32,0 |
34,6 |
35,0 |
37,9 |
37,0 |
37,6 |
36,9 |
35,4 |
LU |
Luksemburg |
27,9 |
27,2 |
28,0 |
30,4 |
28,7 |
28,5 |
29,6 |
29,2 |
31,3 |
32,3 |
LV |
Łotwa |
35,9 |
35,1 |
35,7 |
35,2 |
35,5 |
35,4 |
34,5 |
34,5 |
35,6 |
35,2 |
MT |
Malta |
28,6 |
27,2 |
27,1 |
28,0 |
27,7 |
28,1 |
28,6 |
28,2 |
28,7 |
28,0 |
NL |
Holandia |
25,5 |
25,8 |
25,4 |
25,1 |
26,2 |
26,7 |
26,9 |
27,1 |
27,4 |
26,8 |
PT |
Portugalia |
33,7 |
34,2 |
34,5 |
34,2 |
34,5 |
34,0 |
33,9 |
33,5 |
32,1 |
31,9 |
RO |
Rumunia |
33,5 |
33,5 |
34,0 |
34,6 |
35,0 |
37,4 |
34,7 |
33,1 |
35,1 |
34,8 |
SE |
Szwecja |
25,5 |
26,0 |
26,0 |
26,0 |
26,9 |
26,7 |
27,6 |
28,0 |
27,0 |
27,6 |
SI |
Słowenia |
23,8 |
23,8 |
23,7 |
24,4 |
25,0 |
24,5 |
24,4 |
23,7 |
23,4 |
23,9 |
SK |
Słowacja |
25,9 |
25,7 |
25,3 |
24,2 |
26,1 |
23,7 |
24,3 |
23,2 |
20,9 |
. |
UK |
Wielka Brytania |
32,9 |
33,0 |
31,3 |
30,2 |
31,6 |
32,4 |
31,5 |
33,1 |
33,5 |
. |
Źródło: https://raportsdg.stat.gov.pl/2020/cel10.html
Badaniem tego typu kwestii zajmuje się również ekonomiści z World Inequality Lab, którzy opublikowali w roku 2019 raport „How Unequal Is Europe? Evidence from Distributional National Accounts, 1980-2017”. Z badania wynika, iż w posiadaniu 10 procent najlepiej zarabiających Polaków znajduje się ok. 40 procent całkowitego dochodu narodowego - wyjaśnia portal.
Nierówności na świecie
Nierówności między krajami oraz wewnątrz nich są widoczne w każdym aspekcie zrównoważonego rozwoju, a do ich zniwelowania dąży każdy z Celów Agendy 2030. Bolączką są m.in. dysproporcje w rozkładzie dochodów: w wielu krajach najbogatsi mieszkańcy kumulują sporą część dochodów, a do najbiedniejszych trafiają bardzo ograniczone zasoby. Jedne z największych nierówności pod tym względem obserwowane są m.in. w Hondurasie i Brazylii, gdzie ponad połowa dochodów jest w dyspozycji 20% najbogatszych mieszkańców, podczas gdy do 20% najbiedniejszych trafia zaledwie 3%. Do krajów, w których rozpiętość dochodów jest najniższa należą m.in. Białoruś, Mołdawia i Ukraina, gdzie w posiadaniu 20% najbogatszej ludności jest 35% dochodów ogółem, natomiast 20% najbiedniejszych mieszkańców – 10%.
Na podobne kraje o największych i najmniejszych nierównościach w dochodach wskazuje współczynnik Giniego, który mierzy nierówności dochodów w skali od 0 (gdy wszyscy mieszkańcy kraju osiągają taki sam dochód) do 100 (gdy wszystkie osoby poza jedną osiągają dochód zerowy). W Hondurasie i Brazylii wartość tego współczynnika przekracza 50, natomiast na Białorusi, w Mołdawii i na Ukrainie oscyluje wokół 26. W wielu krajach świata nierówności zmniejszyły się w porównaniu z 2005 r., pogłębiły się natomiast m.in. w niektórych gospodarkach europejskich (np. w Luksemburgu i Danii). W krajach UE wskaźnik ten wynosi przeciętnie 31 i kształtuje się od 21-24 na Słowacji, w Słowenii i Czechach do 35-40 w Rumunii, na Łotwie, Litwie i w Bułgarii.
W Polsce rozkład dochodów jest mniej nierówny niż przeciętnie w krajach UE i nieco bardziej równomierny niż na początku dekady. Polska jest 10. z kolei krajem UE o najmniejszej wartości współczynnika Giniego (wynosi on 29), podczas gdy w 2010 r. zajmowała 17. miejsce pod tym względem (ze współczynnikiem w wysokości 31) - napisano w analizie.
Dystans między Polską a bogatszymi krajami UE
Dysproporcje w zamożności w UE widoczne są zarówno pomiędzy krajami, jak i wewnątrz nich. Polska należy do państw, które dzieli spory dystans od najbogatszych gospodarek regionu. Na jej 1 mieszkańca przypada PKB o wartości 23 tys. PPS, co stanowi 72% przeciętnej kwoty w UE (jest to lepsza relacja niż na początku dekady, kiedy wynosiła ona 62%). Wśród krajów członkowskich Polska wyprzedza pod tym względem Bułgarię, Chorwację, Grecję, Rumunię oraz Łotwę. Znacznie zróżnicowana jest sytuacja wewnątrz kraju. Na tle innych województw wyróżnia się mazowieckie, w którym, jako jedynym w Polsce, wartość PKB na 1 mieszkańca jest wyższa od średniej unijnej (o 13%). W pozostałych województwach PKB na 1 mieszkańca wynosi od 77% przeciętnej dla UE w dolnośląskim i 76% w wielkopolskim do zaledwie 47% w lubelskim i 48% w warmińsko-mazurskim - czytamy dalej.
Zróżnicowanie dochodów w Polsce
W Polsce występują większe niż przeciętnie w UE nierówności pomiędzy mieszkańcami miast i wsi, m.in. pod względem stopnia zagrożenia ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Odsetek mieszkańców miast zagrożonych tymi zjawiskami wynosi 13%, a mieszkańców małych miast i przedmieść – 16% i są to jedne z najniższych wskaźników w UE (gdzie średnio przekraczają 20%). Natomiast na obszarach wiejskich w Polsce zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym jest 24% mieszkańców, tj. nieco więcej niż przeciętnie w UE (23%) - wskazano w analizie. (jmk)
Foto: Polityka
Źródło: / Businessinsider.com.pl /raportsdg.stat.gov.pl /