Na świecie kilkanaście procent wytworzonej energii elektrycznej jest zużywane na oświetlenie. Ten udział spada dzięki innowacjom. Wzrastające koszty energii oraz rosnąca świadomość ekologiczna wpływa na to, że w budynkach użyteczności publicznej coraz szerzej stosowane są panele z diodami elektroluminescencyjnymi (LED), które są obecnie najbardziej efektywnymi źródłami światła.
Lampy LED są ekologiczne nie tylko ze względu na niskie zużycie energii, ale także dlatego, że nie zawierają niebezpiecznej rtęci, która znajduje się w jarzeniówkach. Ponadto LED-y są znacznie trwalsze i niewrażliwe na częste włączanie i wyłączanie.
Kilka lat temu do Instytutu Technologii Elektronowej (ITE) zgłosiła się firma Lars Lighting Sp. z o.o. z propozycją wspólnego opracowania systemów sterowania dla paneli oświetleniowych z diodami LED różnego przeznaczenia. Opracowano kilka wyspecjalizowanych sterowników. Dziś są one produkowane przez Lars Lighting i stosowane w nowoczesnych i wysokiej jakości oprawach oświetleniowych, o wysokiej efektywności energetycznej. Inteligentne panele umożliwiają optymalne dostosowanie parametrów użytkowych do specyfiki miejsca jego instalacji. Dostępne są rozwiązania w ciągach komunikacyjnych i czasowym przebywaniu osób w tych miejscach, a także do biur w dwóch wariantach: z automatycznym mieszaniem światła oraz z ręczną regulacją natężenia.
Dla instalacji w ciągach komunikacyjnych z czasowym przebywaniem osób sterownik umożliwia ustawienie 12 różnych parametrów, z których najważniejsze to indywidualne dla każdej oprawy czujniki ruchu z regulacją zasięgu działania, które zapewniają pełne rozświetlenie przez ustalony czas w przypadku przemieszczania się osób, natomiast przy braku ruchu następuje zmniejszenie oświetlenia do zadanego poziomu. Zmiana natężenia odbywa się płynnie, co zapobiega olśnieniu. Oprawa ma także funkcję mieszania światła, tzn. moc świecenia jest proporcjonalna do nasłonecznienia, tak by suma światła naturalnego i sztucznego zapewniała odpowiedni poziom. Zmiana parametrów nie wymaga otwierania paneli.
Aby sprawdzić w praktyce efektywność naszego wspólnego rozwiązania, w Sieci Badawczej Łukaszewicz – ITE wymieniliśmy jarzeniówki na panele LED Lars Lighting na jednym z korytarzy. Zmniejszono ilość opraw oświetleniowych z 12 do 8 bez pogorszenia komfortu. Przeprowadzone zostały pomiary zużycia energii elektrycznej. I tak, przed modernizacją, na przestrzeni 85 dni od października 2019 r. do stycznia 2020 r. zużycie wyniosło 538 kWh, tj. 6,33 kWh/dobę, natomiast po wymianie opraw oświetleniowych, w okresie 113 dni od stycznia do kwietnia 2020 r. zużycie wyniosło 97,7 kWh, czyli 0,86 kWh/dobę. Uzyskano zatem ponad 7-krotnie zmniejszenie zużycia energii elektrycznej oraz zmniejszenie emisji CO2 o ok. 3 kg/dzień.
Maciej Pilch Łukasiewicz - ITE
Dariusz Solnica - Lars Lighting Sp. z o.o.