Pompa ciepła to efektywny energetycznie system, wykorzystywany na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej, ale też – chłodzenia pomieszczeń. Te intuicyjne urządzenia pojawiają się w coraz to większej ilości domów, starych i nowych. To głównie rozwiązania proekologiczne, prosty montaż, serwis i obsługa, a także możliwości dofinansowań przekonują, że zakup właśnie takiego źródła ciepła może być strzałem w dziesiątkę!
Pompa ciepła a inne źródła ciepła
Po pierwsze: ekologia. Powietrzna pompa ciepła w porównaniu do tradycyjnego pieca na paliwo stałe (węgiel, drewno) wyróżnia się niską emisją pyłów i szkodliwych gazów, dzięki czemu nie przyczyniamy się do zatruwania środowiska. Co ważne, energia dostarczana przez pompę ciepła może nawet w 75 proc. pochodzić z otoczenia, a tylko w 25 proc. z energii elektrycznej. Jak to wygląda w praktyce? Pompa ciepła pobierając z energii elektrycznej np. 1 kW prądu w procesie termodynamicznym potrafi zamienić go na 3, 4, a nawet 5 kW energii cieplnej, w zależności od tego, jakie warunki panują na zewnątrz. Jeśli temperatury są sprzyjające można otrzymać nawet 4 albo 5 kW z 1 kW energii elektrycznej, z kolei przy -20℃ z 1 kW będzie to ok. 2 kW ciepła.
Po drugie: prosta obsługa. Pompa ciepła jest bezobsługowa, nie wymaga ciągłego „doglądania”. Wystarczy jedno kliknięcie i temperatura utrzymywana jest automatycznie. Pompy ciepła mogą mieć np. dwa obiegi grzewcze bez dodatkowo zainstalowanej automatyki (góra/dół lub osobno grzejniki i osobno podłogówka). Pompa samoistnie steruje zaworami, decyduje kiedy się włączyć i wyłączyć, bez dodatkowych kosztów. Urządzenia mogą być sterowane przez wbudowany w sterownik moduł WiFi, który pozwala np. na włączanie/wyłączanie obiegów, ustawianie temperatury, sprawdzenie kosztów ogrzewania oraz analizę przebiegu z kilku lat.
Po trzecie: oszczędność pieniędzy. Porównując działanie systemu pompy ciepła do ogrzewania na gaz ogólny rozrachunek będzie porównywalny lub niższy. Cena przeglądu i serwisu w dwóch przypadkach waha się w granicach 300-600 zł rocznie, w zależności od zaawansowania instalacji. Koszty eksploatacji również są zbliżone. Jak tłumaczy Tomasz Kurek, specjalista ds. pomp ciepła w firmie Nabilaton - Dla domu o powierzchni 120 m2 koszt gazu wynosi ok. 2,5-3 tys. zł. Rachunek za prąd będzie podobny. Natomiast zasadnicza różnica to brak możliwości na oszczędność pieniędzy w przypadku pieca gazowego, bo jeśli zostaną zainstalowane panele fotowoltaiczne to nic nie zyskujemy. Z kolei przy pompie ciepła bilans roczny będzie niemalże zerowy. Wyprodukowany prąd w ciągu roku możemy zużyć na ogrzewanie domu. Jasne jest, że ponosimy koszty instalacji paneli, natomiast to wiążę się ze znikomymi sumami na rachunkach za prąd.
Po czwarte: dogodna instalacja i lokalizacja. Często zdarza się, że usytuowanie naszej nieruchomości nie pozwala na przyłącze gazowe lub jest bardzo kosztowne ze względu na jego długość. Pompa ciepła to rozwiązanie dla każdego domu. Pompy typu SPLIT to rozwiązanie dla domów z kotłownią – wówczas na ścianie zainstalowane jest urządzenie wielkości słynnego Junkersa, a także bufor na ok. 100 l i zasobnik ciepłej wody użytkowej. Najwęższym modułem hydraulicznym na rynku może pochwalić się marka Midea, ma zaledwie 27 cm głębokości. Na zewnątrz zaś znajduje się agregat, który musi mieć swobodny przepływ powietrza.
Dla gospodarstw bez kotłowni stworzono pompę typu MONO, gdzie umiejscowiony na zewnątrz agregat posiada wbudowany moduł hydrauliczny. W pomieszczeniu zaś musi znaleźć się jedynie bufor i zasobnik cwu lub w przypadku odpowiedniego zładu wody w instalacji – pompa może zostać podłączona bezpośrednio do niej, bez buforu. Warto zaznaczyć, że wersja MONO wymaga odpowiedniego dodatkowego do zainstalowania zabezpieczenia układu przed zamarznięciem. Niezbędne są tu zawory zrzutowe lub podtrzymanie zasilania przez UPS-a podłączonego do pompy obiegowej, dzięki czemu utrzymany zostanie ciągły obieg wody.
Jak dobrze dobrać pompę ciepła?
Pompa ciepła opiera swoją pracę na naszych oczekiwaniach. Kiedy temperatura w budynku spada poniżej zadanej temperatury, która została ustawiona na sterowniku (względem histerezy) pompa ciepła załącza się - uruchamiają się pompy obiegowe, ciepło płynie przez grzejniki, nagrzewa dom, a po uzyskaniu konkretnej temperatury pompa wyłącza się. Dlatego tak istotne jest odpowiednie dobranie pompy do danego budynku. System ma działać jak najdłużej, a nie włączać się, co 5 minut. Proces rozruchu to największy zjadacz prądu. Pompa włączając się na godzinę, dostosowuje obroty, a to daje wzrost efektywności energetycznej. Pompa nie powinna być przewymiarowana – podkreśla Tomasz Kurek.
Jednak samo urządzenie o odpowiedniej wydajności to połowa sukcesu. Ważna jest też dobrze wykonana instalacja hydrauliczna i regulacja automatyki. Należy zwrócić uwagę, jak zachowuje się pompa w swoich pierwszych dniach pracy – jak często się włącza i wyłączą. Instalator może korygować działanie względem krzywej grzewczej lub też założyć termostaty na pewnych obiegach. To po jego stronie jest ustawienie pompy najbardziej optymalnie dla klienta.
Pompa ciepła a nowe i istniejące domy
Niezależnie od czasu istnienia nieruchomości przy decyzji na zakup pompy ciepła pierwsze skrzypce odgrywa odbiornik ciepła wewnątrz domu - czy są to grzejniki, klimakonwektory, ogrzewanie podłogowe, ścienne, czy sufitowe. Najbardziej energooszczędne rozwiązanie, to taki system grzewczy, gdzie temperatura na zasilaniu jest jak najniższa. W przypadku podłogówki, gdzie jest duża powierzchnia grzewcza w postaci podłogi, duży akumulator ciepła w postaci wylewki - która nagrzewa się i oddaje ciepło – potrzebna woda na zasilaniu może mieć temperaturę pomiędzy 30 a 35℃. W nowych domach, które są bardzo dobrze ocieplone pompa może pracować na niskim parametrze, a to wpływa na jej pobór energii. Do tego niezbędny jest oczywiście odpowiednio dobrany bufor, rury, zawory regulacyjne, przekroje. Dlatego najlepiej jest planować rodzaj ogrzewania na etapie projektu domu.
Zainteresowani wymianą pieca na pompę ciepła, często pytają, czy ich stare grzejniki dadzą radę – mówi Tomasz Kurek. Otóż, nie ma obowiązku wymieniać grzejników starego typu, ponieważ mają bardzo dużą powierzchnię grzewczą, co przy pracy pompy jest dobre. Z kolei jeśli ktoś ma grzejniki w domu, które nie mają odpowiedniej powierzchni grzewczej, to wtedy pompa musi produkować wyższy parametr, żeby taki grzejnik oddał odpowiednią ilość ciepła.
Pompa ciepła a dofinansowanie
Koszt pompy 8kW to ok. 25-30 tys. zł, a łącznie z panelami fotowoltaicznymi - licząc po najwyższych stawkach – ok. 60 tys. zł. Przy czym koszt pompy z podwyższoną klasą to widełki 25-40 tys. zł. w zależności od producenta pompy. Trwający rządowy program „Czyste Powietrze” pozwala na otrzymanie 45 proc. (nie więcej niż 13 500 zł) lub 60 proc. (nie więcej niż 18 000 zł) dofinansowania w zależności od kwoty na fakturze. Aby starać się o wyższy próg dofinansowania należy wybrać pompę ciepła o podwyższonej klasie energetycznej, jaką jest np. M-Thermal II Generacji. Dodatkowo, przysługuje również tzw. ulga termomodernizacyjna, np. na wymianę grzejników, ocieplenie ścian, czy zakup paneli fotowoltaicznych (łącznie nie więcej niż 53 tys. zł). Warto tez zwrócić uwagę na regionalne pakiety dofinansowań, np. aktualnie w Małopolsce trwa akcja „Powiat bez smogu”, gdzie mieszkańcy mogą otrzymać do 3 000 zł na zakup wraz z montażem nowego źródła ciepła. Wszystkie powyższe możliwości dofinansowań pozwalają na otrzymanie znaczącego zwrotu kosztu, ale w przypadku istniejących budynków. Aktualnie trwają prace nad programem dofinansowań dla właścicieli nowych domów.
Więcej na: mthermal.pl