Pierwszy rok dla młodych przedsiębiorców jest najtrudniejszy, ponieważ aż 80 proc. nowo założonych firm wówczas upada. Po pierwszym roku znika z rynku 30 proc. młodych przedsiębiorstw, zaś po 5 latach funkcjonowania upada kolejne 70 proc. Nie pociesza również fakt, że co 5. przedsiębiorca nie zdecydowałby się na ponowne założenie firmy w swojej branży. Podpowiadamy jak uniknąć fundamentalnych błędów na starcie.
Prowadzenie własnego biznesu i bycie swoim własnym szefem może przynosić więcej pieniędzy niż praca na etacie i dawać więcej satysfakcji, ale wiąże się również z wieloma wyzwaniami. Tak było zawsze, a obecne warunki ekonomiczne – wysoka inflacja i nadal wysokie stopy procentowe – nie ułatwiają prowadzenia firmy i są trudnym progiem wejścia dla początkujących przedsiębiorców. Każda decyzja podejmowana na starcie – od stworzenia biznes planu, przez szukanie źródła finansowania, po zatrudnienie pracowników – może mieć wpływ na to, czy biznes wytrzyma pierwszy rok działalności, czy upadnie z długami.
Krok 1. Zacznij od biznesplanu
Każdy początkujący przedsiębiorca powinien odpowiedzieć sobie na kilka pytań. Te podstawowe to:
Jakie produkty/usługi ma oferować firma i dlaczego – czy będzie próbować wypełnić niszę na rynku, czy korzystać z dobrej koniunktury w danej branży?
Co jest wyjątkowego w oferowanych produktach/usługach? Czym firma będzie wyróżniać się na rynku – unikatową ofertą, jakością produktów, niebanalną reklamą?
W jaki sposób zamierza dotrzeć do potencjalnych klientów?
Jakie będą kanały sprzedaży?
Jaki jest cel biznesowy na najbliższy rok, dwa – ile musi zarobić firma, by przetrwać pierwszy, najtrudniejszy okres działalności, itp.?
– Ustalenie odpowiedzi na te pytania i analiza rynku są kluczowe, by z sukcesem wystartować z nowym biznesem, utrzymać się na rynku w najbardziej newralgicznym okresie i nie tylko nie stracić pieniędzy, które poświęciliśmy na założenie firmy, ale również, by nie skończyć z długiem. Należy również pamiętać o tym, że formalny biznes plan będzie prawdopodobnie potrzebny, gdy początkujący przedsiębiorca będzie starać się w banku o pieniądze na start firmy – podpowiada Kamila Stachowicz, ekspert Intrum.
Krok 2. Zadbanie o zespół
Wiele biznesów na start musi zainwestować w kilka osób. Jeżeli nie planujemy działać w pojedynkę, biznes plan powinien więc zawierać informacje na temat zespołu, który będzie pracować w firmie. Wielu początkujących przedsiębiorców popełnia błąd na starcie, zajmując się tą kwestią zbyt późno. Rekrutacja i wybór właściwych osób na konkretne stanowiska to jedno z trudniejszych zadań, które spoczywają najczęściej na założycielu. Kadra powinna być dopasowana do profilu przedsiębiorstwa, odpowiednio wykwalifikowana. Ważna też jest ocena ilu realnie pracowników potrzebujemy.
Problemem może być zarówno zbyt rozbudowany zespół, jak i te zbyt mały. – Jeżeli na początku działalności nasza firma nie ma wielu klientów/zleceń, nadmiernie rozbudowany zespół nie zarobi na siebie, a co więcej, będzie sporym obciążeniem finansowym dla firmy, biorąc pod uwagę obecne koszty związane z zatrudnianiem pracowników. Nie należy jednak popadać w drugą skrajność, ponieważ przez brak wystarczającej liczby pracowników, przedsiębiorca również może ponieść straty – nie będzie mógł przyjmować kolejnych zleceń, ponieważ nie będzie miał ich kto obsłużyć – komentuje Kamila Stachowicz.
Krok 3. Wybór formy prawnej przedsiębiorstwa – to ma wpływ na finanse firmy
Obok jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG), mamy do wyboru kilka rodzajów spółek. Ustrój spółek handlowych określony jest przez Kodeks spółek handlowych. Według niego mamy: spółki kapitałowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna), spółki osobowe (spółka partnerska, spółka jawna, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna).
Jak podaje GUS, oprócz jednoosobowych działalności gospodarczych, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są najbardziej popularną formą prawną prowadzenia działalności w naszym kraju. Jak formalnie założyć działalność w obu przypadkach?
Bez względu na to, czy prowadzimy jednoosobową działalność gospodarczą, czy jesteśmy wspólnikiem spółki z o.o., przedsiębiorcy są zobowiązani do opłacania składek ZUS i rozliczania się z Urzędem Skarbowym. O czym trzeba wiedzieć?
Po pół roku od założenia działalności przez następne 24 miesiące przedsiębiorcę obowiązuje tzw. mały ZUS, czyli płaci preferencyjne stawki na ubezpieczenia. Po tym czasie obowiązują już standardowe stawki. Gdy zakładamy jednoosobową działalność gospodarczą lub minęło 5 lat od zamknięcia poprzedniego biznesu, możemy skorzystać z tzw. ulgi na start, a później z małego ZUS-u.
To wspomniana możliwość niepłacenia składek na ubezpieczenia społeczne (nie obejmuje obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego) przez pierwszych 6 miesięcy funkcjonowania przedsiębiorstwa. Po tym okresie obowiązuje przez 2 lata „mały ZUS”, a gdy one miną – obowiązują pełne stawki.
– Początkujący przedsiębiorca powinien pamiętać o zobowiązaniach podatkowych, których niedopełnienie wiąże się z karami finansowymi. Chodzi o: wpłatę zaliczki na podatek dochodowy do 20. dnia miesiąca po miesiącu/kwartale, którego zaliczka dotyczy. Podatek VAT (jeżeli obowiązuje w danym przypadku) należy uiszczać do 25. dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym (miesięcznym albo kwartalnym) – przypomina Kamila Stachowicz.
Ważna datą jest również dzień 30 kwietnia – to czas na złożenie zeznania podatkowego za ubiegły rok – nie dotyczy jednoosobowych działalności gospodarczych rozliczających się w formie karty podatkowej czy ryczałtu.
W przypadku spółek z o.o., jej wspólnicy nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Ale UWAGA – wyjątkiem od tej reguły są jednoosobowe spółki z o.o. Należy wiedzieć, że dochód spółki podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych – CIT. Stawka podatkowa w tym przypadku wynosi 19% lub 9% – jest to stawka preferencyjna i warto sprawdzi, czy będzie nas obowiązywać. Prowadząc spółkę z o.o., przedsiębiorca jest również płatnikiem VAT. Podatek należy uiszczać do 25. dnia miesiąca, następującego po okresie rozliczeniowym.
Krok 4. Staranie się o środki na start biznesu
Startujący przedsiębiorca rzadko kiedy ma wystarczające środki na rozpoczęcie działalności. Dobra informacja – jest wiele źródeł, z których można otrzymać pieniądze. Ten wybór również może mieć znaczenie w przyszłości, dlatego trzeba się do niego odpowiednio przygotować.
– Zawsze dokładnie czytajmy wszystkie informacje. Musimy wiedzieć, co np. jest bezzwrotną pomocą finansową oferowaną dla młodego przedsiębiorcy przez agencje rządowe, a co kredytem, który na pierwszy rzut oka wydaje się atrakcyjny, ale np. po 6. miesiącach, kiedy skończą się preferencyjne warunki, jego spłata może być sporym obciążeniem dla przedsiębiorcy. Brak wiedzy i dokładnych analiz w tym przypadku możemy mieć znaczący wpływ na to, że biznes nie przetrwa z sukcesem pierwszego, najtrudniejszego roku – dodaje ekspert Intrum.
Część nowych biznesów upada z tego powodu, że niedoświadczony przedsiębiorca podjął złą decyzję biznesową, źle skonstruował biznes plan, itp. Warto jednak wiedzieć, że przed ewentualnymi problemami finansowymi i długami młodego przedsiębiorcę może uchronić prawo do błędu.
To stosunkowo nowa zasada, która została wprowadzona 1 stycznia 2020 r. Prawo do błędu dotyczy osób fizycznych, które prowadzą działalność nie dłużej niż rok. Jeżeli firmie objętej prawem do błędu, zdarzy się naruszyć przepisy związane z prowadzoną działalnością, właściwy organ, przed nałożeniem grzywny albo wymierzeniem admini-stracyjnej kary pieniężnej, wezwie ją do usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów oraz usunięcia skutków tych naruszeń, jeżeli takie wystąpiły. Jeżeli właściciel firmy w wyznaczonym terminie przestanie naruszać prawo i usunie skutki tego działania, to nie będzie podlegać karze za popełnione wykroczenie lub wykroczenie skarbowe. Właściwy organ, w drodze decyzji, odstąpi od nałożenia na niego lub wymierzenia mu administracyjnej kary pieniężnej i poprzestanie na pouczeniu.
Źródło: Intrum / Lightscape / dane Euler Hermes
Foto: InfoWire.pl