Jak zrobić, aby pracować 4 dni w tygodniu

Czterodniowy tydzień pracy to przyszłość rynku pracy w Polsce i na świecie? Zdania ekspertów, pracodawców i samych zatrudnionych są podzielone. Warto jednak wiedzieć, że już dziś nasz Kodeks pracy daje zatrudnionym prawo do pracy cztery dni w tygodniu. Ta opcja jest możliwa dzięki funkcjonowaniu różnych systemów czasu pracy. Jakie dokładnie rozwiązania przewiduje i co w praktyce oznacza? – podał serwis Gazetaprawna.pl
 
Na to, że prawo pracy w Polsce daje pracownikom możliwość pracowania krócej niż standardowe pięć dni, zwróciła uwagę Konfederacja Lewiatan. Organizacja wskazała, że jest to możliwe w ramach skróconego tygodnia pracy, indywidualnego systemu czasu pracy oraz – po części – w ramach zadaniowego systemu czasu pracy.

Przypomniano, że zgodnie z Kodeksem pracy mamy obecnie w Polsce kilka systemów czasu pracy:

- podstawowy system czasu pracy,
- równoważny system czasu pracy,
- praca w ciągłym ruchu,
- system skróconego tygodnia pracy,
- system pracy weekendowej,
- system przerywanego czasu pracy,
- system zadaniowego czasu pracy.

Podstawowy system czasu pracy zakłada pracę prze 8 godzin dzienne w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Pozostałe systemy są jego modyfikacją i umożliwiają m.in. dostosowanie czasu pracy do specyfiki niektórych branż, zawodów czy zakładów pracy. Różnorodność systemów czasu pracy otwiera również furtkę do dopasowania czasu pracy do indywidualnych potrzeb pracowników i pracodawców. Trzeba jednak pamiętać, że żadna z tych opcji nie daje szansy na skrócenie tygodniowego czasu pracy. W każdym z wymienionych systemów nadal wynosi 40 godzin tygodniowo. Mogą być one jednak rozłożone na mniejszą liczbę dni – wskazał serwis Gazetaprawna.pl

System skróconego tygodnia pracy, opisany w art. 143 Kodeksu pracy przewiduje, że dopuszczalne jest wykonywanie pracy przez pracownika przez mniej niż 5 dni w tygodniu, przy równoczesnym przedłużeniu dobowego wymiaru czasu pracy ponad 8 godzin, ale nie więcej niż 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 1 miesiąca. Dzięki takiemu rozwiązaniu tydzień pracy może ulec skróceniu do 4 dni – napisano w treści.

Zastosowanie systemu skróconego tygodnia pracy może się odbyć na pisemny wniosek pracownika. Pracodawca może, ale nie musi się na to zgodzić. Eksperci od prawa pracy wskazują, że przed wyrażeniem zgody pracodawcę może powstrzymywać lęk, że docelowo pracownik i tak będzie pracował tylko przez 8 godzin dziennie. Skąd te przypuszczenia? Chodzi o art. 148 Kodeksu pracy, który mówi o tym, że czas pracy:

- pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,
- pracownic w ciąży,
- pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia
- bez ich zgody nie może przekraczać 8 godzin - czytamy.

Gdyby pracodawca zgodził się na skrócony tydzień pracy, a potem okazałoby się, że dany pracownik należy do którejś z wymienionych grup – i tak nie mógłby pracować dłużej niż 8 godzin dziennie. Jednocześnie zachowałby prawo do wynagrodzenia za nieprzepracowany czas – napisano dalej.

Wykorzystanie skróconego tygodnia pracy opisanego w Kodeksie pracy jako sposobu na czterodniowy tydzień pracy może być też trudne w odniesieniu do pracowników młodocianych oraz osób niepełnosprawnych. W ich przypadku również istnieje sporo ograniczeń w związku z maksymalnym dopuszczalnym dobowym wymiarem czasu pracy - wskazano.

Drugim wskazanym przez ekspertów systemem czasu uchylającym furtkę do zapewnienia sobie czterodniowego tygodnia pracy jest zadaniowy system pracy. Daje on dużą swobodę pracownikowi w kształtowaniu swojego czasu pracy. W tej opcji pracodawca skupia się na kontroli wykonania zleconych zadań, a nie czasie pracy. Możliwy jest więc scenariusz, że osoba zatrudniona pracować będzie przez cztery dni tygodniu. Eksperci wskazują, że słabą stroną zadaniowego czasu pracy jest kwestia potencjalnych konfliktów na linii pracownik-pracodawca dotyczących rozliczania ewentualnych nadgodzin – podano dalej.

Czterodniowy tydzień pracy w kontekście indywidualnego systemu czasu pracy
Indywidualny system czasu pracy ustalany jest między pracodawcą w pracownikiem (lub grupą pracowników) a pracodawcą. Możliwe jest to jednak tylko w ramach stałego systemu, którym pracownik jest już objęty. Odbywa się to na wniosek pracownika. Jeżeli proponowany przez niego rozkład czasu pracy (czyli np. czterodniowy tydzień pracy) jest zgodny z przepisami – pracodawca może się na to zgodzić – wskazano w podsumowaniu.  (jmk)

Foto: Plotki Biznesowe / 4-dniowy tydzień pracy, Dreamstime Agency
Źródło: Gazetaprawna.pl