Pribałtika synchronizuje sieć energetyczną z Europą

Synchronizacja z systemem energetycznym Europy kontynentalnej oznacza nie tylko technologiczną modernizację sieci państw bałtyckich. To także krok ku bezpieczniejszej, stabilnej i suwerennej przyszłości energetycznej całej Europy – podkreślił w informaqcji serwis Rp.pl.

W dniach 7-9 lutego Estonia, Łotwa i Litwa zsynchronizowały swoje sieci elektroenergetyczne z systemem Europy kontynentalnej. To kluczowy krok ku niezależności i bezpieczeństwu energetycznemu, zrywający ostatnie więzi z rosyjskim systemem BRELL, który przez lata narażał region na manipulacje i naciski polityczne – napisano w informacji.

Od dziesięcioleci państwa bałtyckie były częścią kontrolowanego przez Moskwę systemu IPS/UPS. Kreml zarządzał rezerwami i kontrolą częstotliwości, co dawało mu narzędzie geopolitycznego wpływu. Pełnoskalowa inwazja na Ukrainę w 2022 roku pokazała jak niebezpieczna jest ta zależność, przyspieszając decyzję o synchronizacji. To nie tylko techniczna modernizacja, ale także symboliczne dołączenie do wspólnoty europejskich operatorów systemów przesyłowych i pełne uczestnictwo w europejskim rynku energii - przypomniano.

Dążenie do synchronizacji trwało ponad dekadę. Pierwsze rozmowy prowadzono już pod koniec lat 90. Ale poważne przygotowania ruszyły dopiero pod koniec ubiegłej dekady, gdy w 2018 roku premierzy Litwy, Łotwy, Estonii i Polski podpisali mapę drogową, a Unia Europejska wsparła projekt zarówno finansowo (1,2 mld euro, 75 proc. kosztów inwestycji), jak i instytucjonalnie tworząc grupę ds. połączeń bałtyckich BEMIP – napisano dalej.

Przygotowania objęły szeroką modernizację infrastruktury: unowocześnienie sieci i stacji energetycznych, by dostosować do europejskiego systemu pracy synchronicznej, narzędzia kontroli częstotliwości, instalację kondensatorów synchronicznych, rozwój magazynów energii dla lepszej stabilności dostaw, wzmocnienie systemów IT i cyberbezpieczeństwa - wyjaśniono.

Polska odegrała ważną rolę w tym procesie, podobnie jak i wsparła Ukrainę w jej synchronizacji w 2022 roku. Uruchomiony w 2015 roku interkonektor [międzypaństwowa linia energetyczna – red.] LitPol Link umożliwił wymianę energii między Polską a Litwą, a planowane drugie połączenie Harmony Link, które ma powstać do 2030 roku, pozwoli na zwiększoną wymianę handlową i jeszcze bardziej wzmocni bezpieczeństwo regionu. Polska i Litwa współpracują także w zakresie ochrony infrastruktury przed zagrożeniami fizycznymi i cybernetycznymi – zaznaczono w treści.

Bałtowie za cenę 3 mld zł pożegnają się z poradziecką energetyką. Pomoże Polska
Walne zgromadzenie akcjonariuszy Polskich Sieci Elektroenergetycznych zaakceptowało finansową decyzję inwestycyjną (FID) dla budowy Harmony Link. Harmony Link to drugie połączenie sieci elektroenergetycznych Polski i Litwy, które będzie kosztować 3 mld zł. Wcześniej planowano podmorską instalację, jednak koszty okazały się zbyt wysokie – podano w informacji.

Rosja nie pozostaje jednak bierna. Kreml podejmował próby zakłócenia procesu synchronizacji, m.in. poprzez cyberataki na infrastrukturę energetyczną i kampanie dezinformacyjne mające wywołać społeczne obawy. W ostatnich miesiącach odnotowano także uszkodzenia podmorskich kabli i gazociągów na Bałtyku, co może wskazywać na rosyjski sabotaż mający utrudnić proces – zauważył serwis.

Jednym z argumentów Rosji przeciwko synchronizacji jest rzekome zagrożenie dla obwodu królewieckiego. Enklawa faktycznie stanie się „wyspą energetyczną”, ale od lat przygotowywała się na tę sytuację. Królewiec dysponuje kilkoma elektrowniami, rozbudowanymi magazynami gazu, uruchomił terminal LNG. Testy pracy w trybie wyspowym prowadzone od 2019 roku potwierdziły, że system obwodu jest gotowy do samodzielnej pracy – wskazano dalej.

Synchronizacja z systemem Europy kontynentalnej oznacza dla państw bałtyckich nie tylko technologiczną modernizację sieci, ale przede wszystkim trwałe uniezależnienie się od Rosji. To krok ku bezpieczniejszej, stabilnej i suwerennej przyszłości energetycznej całej Europy – podkreślono w podsumowaniu.  (jmk)

Foto: Pixabay.com
Źródło: Rp.pl