Crowdfunding jest to model alternatywnego finansowania przedsiębiorstw typu start-up oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), opierający się zazwyczaj na niewielkich inwestycjach.
— Istnieje kilka rodzaju crowdfundingu: crowdfunding donacyjny (np. siepomoga.pl), crowdfunding oparty na przedsprzedaży (np. kickstarter.com), crowdfunding oparty na nagrodach (np. polakpotrafi.pl), w niniejszym artykule skupimy się głównie na crowdfundingu udziałowym (inwestycyjnym) oraz crowdfundingu pożyczkowym. Crowdfunding udziałowy (inwestycyjny) polega na tym, że finansujący w zamian za dokonaną wpłatę finansową otrzymują w ramach świadczenia wzajemnego odpowiednią liczbę jednostek uczestnictwa w przedsiębiorstwie (spółce) np. udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością czy akcji w (prostej) spółce akcyjnej – w kapitale zakładowym spółki beneficjenta, zaś crowdfunding dłużny jest pożyczką społecznościową udzielaną zazwyczaj krótkoterminowo i w relatywnie niewielkich kwotach pieniężnych – wyjaśnił serwis CEO.com.pl.
Crowdfunding uregulowany jest w Polsce przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937 oraz ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom z dnia 7 lipca 2022 r. dalej „uFSPG” (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 414, 1723).
Zmiany w systemie prawnym dotyczące crowdfundingu pierwotnie miały wejść w życie dnia 10 listopada 2021 roku, okres ten został dwukrotnie przedłużony na podstawie opublikowanego 21 października 2022 r. w Dzienniku Urzędowym UE rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2022/1988 z 12 lipca 2022 r. finalnie do dnia 10 listopada 2023 r. W okresie przejściowym w dalszym ciągu można było prowadzić działalność w postaci świadczenia usług finansowania społecznościowego w dotychczasowym reżimie prawnym – napisano dalej.
Jednakże od dnia 10 listopada 2023 r., aby móc prowadzić działalność w zakresie świadczenia usług finansowania społecznościowego na cele gospodarcze należy:
1. uzyskać zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego „KNF” na prowadzenie działalności w zakresie świadczenia usług finansowania społecznościowego na cele gospodarcze (European Securities and Markets Authority „ESMA” prowadzi rejestr podmiotów, które uzyskały zezwolenie na świadczenie usług finansowania społecznościowego na cele gospodarcze zgodnie z Rozporządzeniem UE 2020/1503);
2. przestrzegać obowiązków informacyjnych wobec potencjalnych inwestorów oraz KNF np. przygotowywanie arkuszy kluczowych informacji inwestycyjnych, ujawniania informacji dotyczących współczynnika niewykonania zobowiązań, zaś przed udostępnieniem niedoświadczonym inwestorom pełnego dostępu do inwestowania w projekty oparte na finansowaniu społecznościowym na swoich platformach finansowania społecznościowego mają obowiązek przeprowadzić wstępny test wiedzy oraz symulacja zdolności ponoszenia strat.
Jednocześnie wobec wejścia w życie ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych „KSH” (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467, 1488, 2280, 2436, z 2023 r. poz. 739, 825, 1705) art. 2571 KSH z kręgu podmiotów korzystających z crowdfundingu udziałowego (inwestycyjnego) wyeliminowana została spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, gdyż wprowadzony przepis wskazuje, iż oferta objęcia nowych udziałów w spółce nie może być składana nieoznaczonemu adresatowi, jak również objęcie nowych udziałów w spółce nie może być promowane przez kierowanie reklamy lub innej formy promocji do nieoznaczonego adresata. Naruszenie powyższych norm zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 6 miesięcy – wskazano w treści.
Powyższe oznacza, iż z finansowania społecznościowego w ramach crowdfundingu udziałowego (inwestycyjnego) będą mogły korzystać wyłącznie spółki akcyjne lub proste spółki akcyjne – napisano dalej.
Przepisy unijne nie nakazują kategorycznie wprowadzenia powyższego ograniczenia w zakresie sp. z o.o. – w unijnym rozporządzeniu wskazano szczególne warunki przechowywania przez kwalifikowanego depozytariusza, który uzyskał zezwolenie zgodnie z dyrektywą 2013/36/UE lub 2014/65/UE. Ponadto, w zależności od rodzaju aktywów, które mają podlegać przechowywaniu, aktywa powinny być przechowywane, jak w przypadku zbywalnych papierów wartościowych, które mogą być zapisane na rachunku instrumentów finansowych lub które mogą zostać fizycznie dostarczone, albo powinny podlegać obowiązkowi weryfikacji tytułu własności i prowadzenia dokumentacji. Przechowywanie zbywalnych papierów wartościowych lub instrumentów dopuszczonych na potrzeby finansowania społecznościowego, które to papiery lub instrumenty są – zgodnie z prawem krajowym – zapisane wyłącznie przez właściciela lub jego agenta, takich jak inwestycje w spółki nienotowane na rynku regulowanym, lub są przechowywane na indywidualnie wyodrębnionym rachunku, który klient może otworzyć bezpośrednio w centralnym depozycie papierów wartościowych, uznaje się za równoważne przechowywaniu aktywów przez kwalifikowanych depozytariuszy. Co prawda na dzień przygotowania niniejszego artykułu w przepisach krajowych nie posiadamy wystarczających mechanizmów w zakresie rejestracji obrotu udziałami w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością – wyjaśniono.
Osoba prawna, która zamierza świadczyć usługi finansowania społecznościowego, składa do właściwego organu państwa członkowskiego – Komisji Nadzoru Finansowego, w którym ma swoją siedzibę, wniosek o udzielenie zezwolenia na prowadzenie działalności jako dostawca usług finansowania społecznościowego. Dostawcy usług finansowania społecznościowego świadczą swoje usługi pod nadzorem właściwych organów, które udzieliły zezwolenia – czytamy w treści.
Udzielenie zezwolenia oraz rozszerzenie zakresu tego zezwolenia podlega opłacie w wysokości nie większej niż równowartość w złotych 4500 euro. Następnie od dostawcy usług finansowania społecznościowego pobiera się roczną opłatę ustalaną na podstawie średniej wartości przychodów z tytułu świadczenia usług finansowania społecznościowego w okresie ostatnich trzech lat obrotowych poprzedzających rok, za który opłata jest należna, w wysokości nie większej niż 0,5% tej średniej, jednak nie mniejszej niż równowartość w złotych 750 euro. Wartość przychodów z tytułu świadczenia usług finansowania społecznościowego dostawca usługi finansowania społecznościowego wykazuje w informacji dodatkowej, o której mowa w art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości – wyjaśniono w informacji.
Właściwe organy, które udzieliły zezwolenia, zapewniają, aby w takim zezwoleniu określone były usługi finansowania społecznościowego, do świadczenia których dostawca usług finansowania społecznościowego jest uprawniony. Należy jednak pamiętać, iż w określonych przypadkach organ, który udzielił zezwolenia może je cofnąć – podkreślono dalej.
ESMA tworzy rejestr wszystkich dostawców usług finansowania społecznościowego. Rejestr ten jest publicznie dostępny na stronie internetowej ESMA i jest regularnie aktualizowany. Lista wskazuje rodzaj crowdfundingu (inwestycyjny, pożyczkowy, model hybrydowy) jaki dostawca usług finansowania społecznościowego będzie świadczył oraz usługi komplementarne. W rejestrze można również znaleźć listę krajów, w których platforma zamierza świadczyć usługi transgranicznie - poinformowano.
Zmiany, które weszły w życie dnia 10 listopada 2023 r. znacząco ograniczyły katalog podmiotów świadczących usługi finansowania społecznościowego, na dzień 04 grudnia 2023 r. na liście ESMA wpisane są zaledwie 3 podmioty mające swe siedziby na terytorium RP – stwierdzono w podsumowaniu. (jmk)
Foto: MamBiznes.pl //
Źródło: CEO.com.pl