Każda osoba, która otrzyma spadek, bądź darowiznę musi liczyć się z obowiązkiem zapłacenia podatku. W pierwszej kolejności do spadku uprawnione są dzieci oraz współmałżonek. Warto pamiętać, że do rozliczenia się z fiskusem konieczne jest wykorzystanie specjalnego druku, który należy złożyć w ciągu miesiąca od momentu przyjęcia spadku. Istotne jest też to, że członkowie najbliższej rodziny, w przypadku przyjęcia spadku nie muszą płacić podatku i to niezależnie od wielkości samego spadku. Mimo tego należy również i w tej sytuacji zgłosić spadek do urzędu skarbowego – podał serwis Businessinsider.com.pl
W polskim prawie wyróżnia się dwa rodzaje dziedziczenia:
— testamentowe — w sytuacji, kiedy osoba zmarła pozostawiła po sobie testament, w którym oświadczyła wolę przekazania spadku; testament ma zawsze pierwszeństwo przed regulacjami spadkowymi według Kodeksu cywilnego,
— ustawowe — w przypadku, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy w testamencie; wówczas dziedziczenie przebiega na podstawie zapisów prawa.
Natomiast jeżeli w zapisie testament rodzice z jakiejś przyczyny wykluczyli dziecko z dziedziczenia majątku, ma ono prawo do otrzymania tak zwanego zachowku. Jego wartość zawsze ustala się indywidualnie. Zazwyczaj wynosi on połowę tego, co dziecko otrzymałoby po rodzicach według zasad ustawowych. Prawo do zachowku nie przysługuje jednak w przypadku, gdy przed śmiercią rodzic wydziedziczył dziecko – czytamy w wyjaśnieniu.
Aktem prawnym regulującym sprawy podatkowe jest Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej, do której należy nabywca — wyróżnia się trzy grupy:
grupa I — małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie,
grupa II — zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych,
grupa III — pozostali nabywcy.
W przypadku łącznego dziedziczenia spadku przez dzieci oraz małżonka spadkodawcy spadek przypada każdej z tych osób w równych częściach. W sytuacji, kiedy spadkodawca pozostawił po sobie dwójkę dzieci wraz z małżonkiem, każdej z tych osób przypadnie ⅓ spadku. Trzeba natomiast podkreślić, że zgodnie z prawem małżonkowi nie może nigdy przypaść mniej niż ¼ udziału w dziedziczeniu. Jest to wyjątek, który znajduje zastosowanie w przypadku, gdy spadkodawca pozostawił po sobie więcej niż 3 dzieci. Wówczas część przypadająca wszystkim dzieciom w wysokości ¾ spadku zostanie podzielona równo między nich – wyjaśnił dalej serwis.
W momencie, gdy rodzice nie żyją, spadek ustawowo zawsze przysługuje dzieciom. Nie są one wtedy zobowiązane do dzielenia się nim z kimkolwiek. Dzieci spadkodawcy są uprawnione do dziedziczenia ustawowego niezależnie od tego, czy pochodzą z małżeństwa, czy też spoza niego. Bez znaczenia dla tej kwestii pozostaje również sposób ustalenia takiego pochodzenia – wskazano w treści.
Ile wynosi podatek od spadku po rodzicach? W przypadku dziedziczenia przez osoby należące do grupy I Ustawa o podatku od spadków i darowizn zwalnia całkowicie z podatku od nabycia własności lub praw majątkowych. Co więcej, dzięki zmianom w ustawie dokonanym w 2020 r. został rozszerzony zakres osób zwolnionych z objęcia podatkiem — prawo do tego otrzymały także rodziny adopcyjne – czytamy dalej.
Aby członkowie I grupy podatkowej zostali zwolnieni z obowiązku zapłaty daniny publicznej, muszą spełnić określone warunki. Po otrzymaniu spadku dana osoba ma 6 miesięcy na zgłoszenie tego faktu do Urzędu Skarbowego na druku SD-Z2. Za jego pomocą należy dokładnie wypisać wszystko, co zostało odziedziczone po danej osobie. Oprócz samego wniosku trzeba również dostarczyć odpis skróconego aktu zgonu, akt małżeństwa (jeśli małżonek osoby zmarłej żyje), wypis z oryginału testamentu notarialnego bądź ręcznego oraz odpisy skróconych aktów stanu cywilnego spadkobierców.
Jeżeli nastąpi opóźnienie w złożeniu zawiadomienia, wówczas członek najbliższej rodziny będzie musiał zapłacić podatek według standardowo obowiązujących zasad. Wyjątek stanowi sytuacja, w której osoba dowiedziała się o przyznaniu spadku po upływie 6 miesięcy od momentu jego ogłoszenia — wtedy ma ona dodatkowe pół roku na złożenie wszystkich niezbędnych dokumentów.
W 2022 r. nastąpiły jednak przełomowe zmiany dotyczące podatku od spadków. Zgodnie z nowelizacją Ministerstwa Finansów zniknie wymóg składania jakichkolwiek dokumentów do Urzędu Skarbowego po odziedziczeniu majątku po najbliższej osobie. To bardzo dobry ruch, który ograniczy wiele ludzkich dramatów związanych z niedopełnieniem formalności w trakcie dziedziczenia – wskazano w treści.
Jeżeli spadek podlega opodatkowaniu, wówczas uwzględnia się sumę wolną od podatku. Dla grupy I kwota ta wynosi 9 637 zł. Suma powyżej tej wartości podlega opodatkowaniu:
- 3 proc. wartości spadku należy spłacić, gdy ogólna wartość nie przekracza 10 278 zł,
- 308,30 zł + 5 proc. wartości spadku, gdy wartość nie przekracza 20 556 zł,
- 822,20 zł + 7 proc. wartości spadku należy spłacić, gdy majątek wynosi więcej niż 20 556 zł.
W przypadku przyjęcia spadku spadkobierca odpowiada za pozostawione przez spadkodawcę długi. Istnieje jednak możliwość przyjęcia spadku z tak zwanym dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że należy spłacić długi, ale tylko do wysokości spadku. Z drugiej strony przysługuje również prawo do całkowitego odrzucenia spadku. Wówczas należy złożyć stosowne oświadczenie do Urzędu Skarbowego. Jeżeli w ciągu pół roku nie zostaną podjęte żadne kroki, będzie to oznaczało przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – wyjaśniono dalej.
Podatek od spadku po rodzicach nie musi być opłacany, pod warunkiem spełnienia odpowiednich warunków. Optymizmem napawa likwidacja wymogów formalnych związanych z dziedziczeniem już w 2022 r. zgodnie z nowo przyjętą nowelizacją Ministerstwa Finansów – podano w podsumowaniu. (jmk)
Foto: Prawy Spadkowy //
Źródło: Businessinsider.com.pl