Ustawa, która zakłada wprowadzenie systemu kaucyjnego, została opublikowana 12 września, ale system zacznie działać od stycznia 2025 roku. Jak będą wyglądały najbliższe miesiące przygotowań? – poinformował serwis Portalsamorzadowy.pl
Recykling jest zasadniczą częścią gospodarki o obiegu zamkniętym, czyli takiej, w której można wielokrotnie przetwarzać surowce, jak plastik, metal czy szkło. Dzięki temu nie tylko oszczędzamy na surowcach naturalnych, ale też zapobiegamy zanieczyszczeniom środowiska odpadami czy zaśmiecaniem nimi miejsc publicznych – wskazano w informacji.
System kaucyjny jest rozwiązaniem, które w efektywny sposób wspiera taką gospodarkę, o czym przekonały się liczne kraje europejskie. Od kilkunastu lub kilku lat takie kraje, jak Norwegia czy Litwa i inne, osiągają bardzo wysokie poziomy zbiórki opakowań po napojach, które następnie trafiają do recyklingu – czytamy dalej.
- Dotychczasowe poziomy zbiórki odpadów komunalnych, które trafiają do recyklingu, są zdecydowanie za niskie - poniżej 50 proc. Efekty tego możemy zauważyć chociażby na naszych ulicach, w lasach, na plażach, gdzie jest pełno zalegających śmieci, a składowisk przybywa. To zmieni się po wprowadzeniu systemu kaucyjnego - mówiła Anna Sapota, wiceprezes ds. public affairs dla Europy Północno-Wschodniej w grupie Tomra.
- Cieszymy się, że przedstawiciele rządu, branży, a także samo społeczeństwo dostrzegło korzyści z wprowadzenia takiego rozwiązania. Zakładając zbiórkę opakowań po napojach na poziomie 90 proc., którą możemy osiągnąć w Polsce dzięki systemowi kaucyjnemu, Polska może co roku odzyskiwać ponad 12 miliardów opakowań nadających się do ponownego przetworzenia – dodała Anna Sapota.
Jak będzie wyglądało wdrażanie systemu? W odpowiednim momencie należy wyznaczyć operatorów systemu kaucyjnego, którzy opracują, skonfigurują i będą zarządzać infrastrukturą potrzebną do gromadzenia i przetwarzania opakowań. To oznacza założenie jednej lub wielu specjalnych spółek, przeprowadzenie rejestracji oraz uzyskanie wszelkich niezbędnych zezwoleń i licencji w celu zagwarantowania działań związanych z gromadzeniem opakowań – tłumaczył serwis.
Kolejnym etapem jest rejestracja producentów opakowań, sklepów, jako oficjalnych punktów zbiórki oraz produktów objętych systemem kaucyjnym. Specjalne oznaczenie kaucji umożliwi konsumentom i manualnym punktom zwrotu rozpoznanie produktów objętych systemem kaucyjnym - czytamy.
Wymagane są także porozumienia między uczestnikami systemu. Określają one relacje między producentami a operatorem bądź operatorami, operatorem bądź operatorami a jednostkami handlowymi oraz między samymi operatorami. Kolejnym kluczowym elementem jest stworzenie i wdrożenie jednego albo wielu systemów informatycznych, wspierających procesy rozliczania depozytów i opłat manipulacyjnych oraz raportowania ilości zebranych opakowań – wyjaśniono dalej.
W międzyczasie sklepy, które zobowiązały się przystąpić do systemu, powinny przygotować odpowiednią infrastrukturę do obsługi zwrotu opakowań - zarówno w przypadku zbiórki automatycznej, jak i manualnej.
- W europejskich systemach kaucyjnych zbiórka automatyczna ma największy udział w ogólnej liczbie zebranych opakowań do recyklingu. Mniejsze sklepy z mniejszą liczbą zwrotów będą przyjmować kwalifikujące się pojemniki manualnie, dlatego inwestycja jest minimalna, tj. niewielki pojemnik zbiorczy i worki. Z kolei większe placówki mogą zdecydować się na zakup sprzętu dostosowanego do swoich indywidualnych potrzeb i możliwości powierzchniowych. W zależności od wybranego recyklomatu, może on zbierać od 1000 do 3000 opakowań na godzinę - mówił Konrad Robak, country manager w Tomra Collection Polska.
Wdrożenie systemu kaucyjnego wymaga zaangażowania producentów, sieci handlowych, dostawców usług, recyklerów oraz organów regulacyjnych. Stworzenie nowoczesnego systemu kaucyjnego zależy od współpracy i efektywnej organizacji – tłumaczono dalej.
- Część sieci handlowych podjęła się realizacji programów pilotażowych jeszcze przed decyzją rządu na temat wprowadzenia w Polsce systemu kaucyjnego. Okres przygotowań jest bardzo pomocny z biznesowego, logistycznego, a także wizerunkowego punktu widzenia. Sklepy uczestniczące zyskują cenne informacje na temat skali inwestycji, możliwości zapleczowych oraz zachowań klientów. A co się okazuje, konsumenci entuzjastycznie podeszli do możliwości oddania opakowań. Ponad 10 milionów opakowań, które zebrały nasze recyklomaty od stycznia do czerwca 2023 roku, jest tego najlepszym dowodem - mówił Konrad Robak.
Zdaniem Anny Sapoty systemy kaucyjne szybko osiągają pożądane wyniki, niezależnie od tego, czy chodzi o przyspieszenie zbiórki i zwiększenie wskaźników recyklingu, stałe dostawy wysokiej jakości wtórnych surowców spożywczych, czy redukcję ilości śmieci.
- Na przykład Litwa osiągnęła wzrost wskaźnika zbierania butelek PET z poniżej 33 proc. do 92 proc. w ciągu zaledwie dwóch lat od wprowadzenia systemu kaucyjnego. W praktyce widzimy, że proces dojrzewania systemu kaucyjnego może trwać od 2 do 3 lat po oficjalnym starcie. To okres, w którym procesy oraz aspekty związane z działaniem systemu są dopracowywane - wyliczała Anna Sapota.
Pierwszy rok po wprowadzeniu systemu kaucyjnego jest okresem nauki, adaptacji i dostosowywania się do nowych zasad. Właściciele sklepów, punktów zbiórki i przetwarzania opakowań będą musieli dostosować infrastrukturę, aby efektywnie obsłużyć opakowania wracające do systemu - wyjaśniono.
To także okres, gdy konsumenci w pełni zrozumieją system, wykształcą nowe nawyki związane z oddawaniem opakowań i będą uwzględniać go w swoim planie dnia. W tym czasie system kaucyjny staje się codziennością i zyskuje akceptację społeczną. W ciągu drugiego i trzeciego roku po uruchomieniu systemu można przewidywać dalsze optymalizacje w logistyce i przetwarzaniu materiałów – napisano w podsumowaniu. (jmk)
Foto: Portal Komunalny //
Źródło: Portalsamorzadowy.pl